ส่วนประกอบนั่งร้าน BS

Play Video
บทความโดย: อาจารย์ วิชิต เงินยิ่ง

ก่อนอื่นนั้นทุกคนต้องรู้ก่อนว่าคำว่า BS ย่อมาจากอะไร ? จริงๆ แล้ว BS ย่อมาจากคำว่า  British Standard ซึ่งเป็นนั่งร้านมาตรฐานแบบยุโรป ของ ประเทศอังกฤษ เป็นนั่งร้านประเภท ท่อ และ ข้อต่อส่วนประกอบอุปกรณ์นั้นจะต้องเป็นมาตรฐานของอังกฤษเท่านั้นจึงจะเป็น (British Standard BS EN 12811, BS EN 74, BS 2482 2009) 

ในภาคอุตสาหกรรมปิโตรเคมี นิยมใช้นั่งร้านชนิดนี้ สามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
1.มาตรฐานอุปกรณ์
2.มาตรฐานในการติดตั้ง

            มาตรฐานในการติดตั้งเดิมจะใช้เป็น มาตรฐาน BS 5973  ได้ถูกยกเลิกใช้ เปลี่ยนเป็นมาตรฐาน BS EN 12811 เมื่อปี 2004 ต่อมามาตรฐานของอุปกรณ์ของท่อ และ แคลมป์มาตรฐานเดิม จะเป็น BS 1139  ได้ถูกยกเลิกใช้เปลี่ยนมาเป็นมาตรฐาน BS EN 74 แทนเมื่อปี 2006 แต่ปัจจุบันในบางพื้นที่ก็ยังสามารถใช้เป็นมาตรฐาน BS 1139 ได้อยู่ เพราะเป็นมาตรฐานที่เกิดมาก่อนจนทำให้เรานั้นคุ้นเคยกับคำว่า BS 1139 มากกว่า พอมีมาตรฐานตัวใหม่ออกมาตัวแคลมป์ ก็ยังมีตัวอักษรคำว่า BS 1139 นั้นติดมาด้วยทีนี้ทุกคนก็จะได้เห็นแคลมป์ ที่มีทั้ง EN 74 และ BS  1139 ติดมาในตัวของอุปกรณ์นั้น 

          เมื่อถามว่า แล้วมาตรฐาน 2 ตัวนี้ระหว่าง EN 74 และ BS  1139 มมีความแตกต่างกันอย่างไร สรุปโดนง่ายคือแคลมป์ตัวใหม่ หรือ  EN 74 จะสามารถรับน้ำหนักได้มากว่า BS 1139  ทั้งนี้ ให้ยึดตามมาตรฐานตามวิศวกร หรือ ผู้ผลิตกำหนดเอาไว้ก่อนเสมอ

1. แผ่นรองเสา (Base Plate)

2. ฐานรองปรับระดับ (Jack Base)

3. แคมป์ตาย (Right angle coupler)

4. แคมป์เป็น (Swivel coupler)

5. ข้อต่อปลอกสวมนอก (Sleeve coupler)

6. ข้อต่อสวมใน (Join Pin)

7. มือลิง (Putlog coupler)  

8. ตัวล็อคบีม (Beam clamp)        

9. ปีกนก ล็อคแผ่นพื้น (Plank clamp)

10.ดอกเห็ด ล็อคแผ่นพื้น (Board retaining coupler)

11.ไม้กระดาน (Timber board)      

12.แผ่นปูพื้นนั่งร้าน (Scaffold  Steel Planks)

13.บันได (Scaffolding Ladder)

หน้าที่อุปกรณ์แต่ละตัวนั้นก็จะแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับแบบในการติดตั้งนั่งร้าน ทีนี้เราลองมาดู หน้าที่ของแต่ละตัวกันนะครับ ว่ามีหน้าที่ทำอะไรกันบ้าง

1. แผ่นรองเสา  Base Plate
หน้าที่คือ ไว้สำหรับ รองเสาหรือ ท่อ ที่เป็นเสาหลักในการตั้งนั่งร้าน แผ่นรองเสานี้ควรใช้ทุก ๆ สภาพงาน หรือ พื้นที่เพื่อป้องกันการจมของตัวเสานั่งร้าน ปกติตัวแผ่นจะมีขนาด 15×15 เซนติเมตร บางตัวก็มีขนาด 12×12 เซนติเมตร ก็เลือกใช้ให้เหมาะสมตามแบบ ของวิศวกรวางไว้

Play Video

2.ฐานรองปรับระดับ  Jack Base
หน้าที่คือ เป็นฐานรองรับเสา หรือ ท่อ ที่จะนำมาประกอบนั่งร้าน ในบางพื้นที่ที่พื้นไม่ได้ระดับ ควรใช้ฐานชนิดปรับระดับได้ เพื่อจัดระดับของนั่งร้านปรับขึ้นลงยืดออกสูงสุด ไม่เกิน 2 ใน 4 และที่บริเวณตัวฐานของนั่งร้านควรมีรูสำหรับใช้ตะปู หรือยิงพุกยึดติดกับพื้นเพื่อป้องกันการเคลื่อนตัวของฐานแต่บางพื้นที่ ก็ไม่จำเป็นต้อง ยิงพุก ขึ้นอยู่กับหน้างานนะครับ

3. แคมป์ตาย Right angle coupler
หน้าที่คือ เป็น แคมป์ที่ใช้จับยึดแบบมุมฉาก หรือ ที่เราเรียกว่า แคมป์ตาย Right angle coupler โดยปกติก็จะใช้ในการจับยึดมุมฉาก เช่น ยึดคานเข้ากับเสา ตึงหลักเข้ากับเสา ที่สำคัญ ตัวแคมป์ตายที่นำมาใช้ควรรับน้ำหนักได้ไม่น้อยกว่า 600 kg  และต้องมีมาตรฐาน BS 1139 หรือ EN 74 ด้วยนะครับ

4. แคมป์เป็น  Swivel coupler
หน้าที่คือ จะใช้ในการจับยึด ค้ำยันเข้ากับเสา หรือใช้ต่อท่อแบบทาบขนานส่วนใหญ่เราจะเรียกแคมป์นี้ว่า แคมป์เป็น หรือ แคมป์หมุน สามารถหมุนได้ 360 องศา  และห้ามนำแคมป์หมุน ไปใช้แทนตายนะครับ  เดียวจะตรวจสอบไม่ผ่านเอา บอกไว้ก่อน ที่สำคัญ หันก้นหอยให้ถูกทิศทางด้วยนะครับ   

5.ข้อต่อปลอกสวมนอก   Sleeve coupler
หน้าที่คือ ใช้ในการต่อท่อนั่งร้านในแนวดิ่ง เช่น เสา และในแนวราบ เช่นคาน ตง ราวกันตก เพื่อให้ได้ระยะที่ต้องการ ห้ามใช้ต่อโครงสร้างนั่งร้านที่รับแรงดึง เช่น ต่อเสาของนั่งร้านแบบห้อยหรือแขวนจากตัวโครงสร้างอื่น ๆ

6.ข้อต่อสวมใน Join Pin
หน้าที่คือใช้ในการต่อท่อจากปลายเข้ากับปลาย โดยข้อต่อจะอยู่ด้านในของท่อ และตัวข้อต่อจะมีน็อตตรงกลางไว้ขันให้แน่น ข้อต่อจะขยายตัวภายในท่อและยึดท่อเข้าด้วยกัน 

7.มือลิง Putlog coupler
หน้าที่คือ เป็นอุปกรณ์จับยึดแบบพาดยึด เหมาะสำหรับการใช้งานที่ไม่ได้รับน้ำหนักมาก ส่วนมากใช้จับยึดตงเสริมเข้ากับคาน และ อาจจะให้ในการจับแผ่นกันของตก ด้วยครับ   

8.ตัวล็อคบีม   Beam clamp
หน้าที่คือ จะใช้ยึดท่อนั่งร้านเข้ากับโครงสร้างอื่น ที่มีลักษณะแบน เช่น เหล็ก คานเสา หรือที่เรียกว่า  H-Beam และ I-Beam เพื่อให้นั่งร้าน มีความแข็งแรงเพิ่มมากขึ้น  

9. ปีกนก ล็อคแผ่นพื้น  Plank clamp
หน้าที่คือ ใช้ในการจับยึดแผ่นพื้นนั่งร้านแบบติดตั้งจากพื้นดินหรือพื้นอาคาร เช่นนั่งร้าน แบบหอตั้งอิสระ แบบหอสูง  

10. ดอกเห็ด ล็อคแผ่นพื้น Board retaining coupler
หน้าที่คือ ใช้ในการจับยึดแผ่นพื้นนั่งร้านแบบแขวนห้อย แบบยกพื้นค้ำยัน ติดตั้งจากด้านบนลงมา เป็นต้น

11.ไม้กระดาน Timber board
หน้าที่คือ ไว้สำหรับปูเป็นแผ่นพื้น หรือแผ่นกันของตก  ที่สำคัญไม้ต้องได้มาตรฐานด้วย ตัวไม้ มีทั้ง ไม้ เนื้ออ่อน ไม้เนื้อปานกลาง ไม้เนื้อแข็ง ไม้ที่นิยมใช้จะเป็นไม้เนื้อแข็ง มากกว่า เพราะทนต่อ ดินฟ้าอากาศ นะครับ

12.แผ่นปูพื้นนั่งร้าน Scaffold  Steel Planks
หน้าที่คือ ใช้สำหรับปูเป็นแผ่นพื้น หรือแผ่นกันของตก  ซึ่ง ก็จะมีขนาดและความยาวของแผ่นที่ได้มาตรฐานที่แตกต่างกันออกไป ทนทาน ใช้งานง่าย ที่สำคัญ ต้องไม่มีลักษณะโก่งงอ  ไม่เรียบ ชํารุด เป็นต้น

13.บันได  Scaffolding Ladder
หน้าที่คือ ใช้สำหรับให้คนงานขึ้นไปทำงานได้อย่างปลอดภัย ที่สำคัญในการติดตั้ง บันได คนงาน หรือ ช่างนั่งร้านจะต้องรู้วิธีการติดตั้งบันได ด้วย เช่น บันไดยาวมากกว่า 4 เมตร ต้องมีจุดรองรับ หรือ ยึดมากกว่า 2 จุด เป็นต้น

บทความและหลักสูตรที่น่าสนใจ

บริการแนะนำเผื่อคุณสนใจ

ดูหลักสูตรทั้งหมด

อบรมความปลอดภัยฯ มากกว่า 100+ หลักสูตร

สินค้า PPE

อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล

ตรวจรับรองวิศวกรรม

ตรวจวิศวกรรมโรงงานโดยวิศวกรมืออาชีพ